تسمه موتور
وجود انواع تسمه در خودرو با هدف بهبود عملکرد چرخ‌دنده‌ها، پولی‌ها و … صورت میگیرد. اما این تسمه‌ها طول عمر مشخصی داشته اند و در صورت خرابی مشکلات زیادی را ایجاد میکنند. به همین خاطر داشتن اطلاعات در رابطه با علائم خرابی انواع تسمه خودرو و زمان مناسب برای تعویضشان، برای هر راننده‌ای ضروری است.
۱- تسمه تایم
مهمترین تسمه‌ی خودرو! این قطعه به عنوان یکی از اجزای حیاتی موتور، حرکت چرخشی میل‌لنگ را به میل سوپاپ منتقل می کند. به همین منظور عملکرد تسمه تایم باید بسیار دقیق باشد.
لایه داخلی تسمه تایم دارای دندانه‌هایی است که به درگیری آن با میل بادامک کمک می‌کند. قرار گرفتن این دندانه‌ها در جای درست خود بسیار مهم است. زیرا کوچک‌ترین جابجایی نادرست آن‌ها باعث به برهم خوردن زمان‌بندی باز و بست شدن سوپاپ‌های می‌شود. در خودروهای امروزی برای تنظیم میزان لقی (شل یا سفت بودن) تسمه تایم از هرزگرد استفاده می‌شود.
تسمه تایم در خودروهای امروزی دو وظیفه مهم دارد:
- به گردش درآوردن میل بادامک
- تنظیم زمان باز و بسته شدن سوپاپ‌ها
تفاوت تسمه تایم با زنجیر تایم
تسمه تایم از جنس لاستیک مقاوم است. به همین منظور احتمال پاره شدن یا ترک برداشتن آن زیاد است. خودروسازان برای حل این مشکل به استفاده از زنجیر تایم روی آورده‌اند. این زنجیر دوام بالایی داشته و عمر مفید آن زیاد است. امروزه اغلب ماشین‌های ۶ سیلندر امروزی مجهز به زنجیر تایم هستند.
علت خرابی تسمه تایم
از جمله دلایل و عللی که می‌توان برای خرابی و پارگی تسمه تایم عنوان کرد، موارد زیر می‌باشد:
- استفاده طولانی مدت از تسمه تایم و پایان عمر مفید آن
- سبک رانندگی با خودرو و میزان فشار وارد شده به تسمه
- نشت روغن به روی تسمه و کاهش طول عمر آن
- پاره شدن تسمه دینام و درگیری با تسمه تایم
- خروج تسمه تایم از مدار خود
- عدم بررسی تسمه تایم در زمان مقرر (حدود ۶۰ هزار کیلومتر رانندگی)
علائم خرابی تسمه تایم
فارغ از دوره زمانی بررسی و تعویض تسمه تایم، علائم و نشانه‌هایی وجود دارد که خرابی این قطعه را آشکار می‌سازد. این علائم عبارتند از:
- عملکرد نامناسب و نامنظم موتور
- بد استارت خوردن خودرو
- شنیدن صدای غیرعادی از موتور
- خروج دود غیرعادی از اگزوز
- خاموش شدن ناگهانی خودرو
۲- تسمه دینام
این تسمه نیروی لازم برای دینام، اویل پمپ و در برخی مواقع واتر پمپ و تهویه مطبوع را تامین می‌کند. امروزه خودروها دارای یک یا دو تسمه دینام هستند. به مدل‌هایی که تنها یک تسمه دارند، تسمه مارپیچ هم می‌گویند.
در بیشتر خودروها طول عمر تسمه دینام حدود ۵ سال و یا ۸۰ هزار کیلومتر رانندگی است.
از جمله عواقب خرابی تسمه دینام :
- اختلال در شارژ باتری و تامین برق مورد نیاز سیستم برق خودرو
- از کار افتادن پمپ هیدرولیک و از بین رفتن نرمی فرمان
علائم خرابی تسمه دینام
- هر گونه پارگی، سابیدگی، خشک شدگی و …
- کشسان شدن تسمه
- چرب شدن تسمه
- شنیدن صدای جیرجیر از سوی موتور خودرو
- عدم کنترل مناسب بر فرمان
۳- تسمه فن خودرو
یکی دیگر از انواع تسمه خودرو ، تسمه فن است که برخی آن را با نام تسمه پروانه هم می‌شناسند. تسمه فن پشتیبانی پمپ آب، فن رادیاتور و تهویه مطبوع را برعهده دارد. در نتیجه یک تسمه پروانه کارهای زیر را انجام می‌دهد:
- خنک‌سازی رادیاتور
- به گردش درآوردن مایع خنک‌کننده در اطراف موتور
- به حرکت درآوردن پروانه در سیستم خنک‌کننده ماشین
- تامین گشتاور لازم برای واترپمپ
- تامین انرژی مورد نیاز در کمپرسور سیستم خنک‌کننده
4- تسمه V
زمانی که تعداد زیادی از انواع تسمه در خودرو به کار رود، به آن‌ها تسمه V گفته می‌شود. اغلب تسمه‌های V در خودروهای قدیمی دیده می‌شوند و شبیه یک کمربند با شیارهای عمیقند که حالتی شبیه V دارند. وجود آلودگی در مایعات و فرسایش دلایل اصلی خرابی تسمه‌های V هستند.
۵- تسمه مارپیچ
تسمه مارپیچ بیشتر در ماشین‌های امروزی یافت می‌شود. به طور معمول تسمه مارپیچ به عنوان یکی از انواع تسمه خودرو می‌تواند حدود ۹۰ تا ۱۶۰ هزار کیلومتر رانندگی را دوام بیاورد. یکی از نشانه‌های خرابی آن، شنیدن صدای جیغ یا جیرجیر از سوی موتور است. توجه داشته باشید که در صورت عدم تعویض به موقع این قطعه و آسیب دیدن آن، موتور از کار افتاده و باید خودرو را بکسل کنید.